KÖTÜ AĞIZ KOKUSUNUN NEDENLERİ NELERDİR?
Ağız kokusu günlük hayatta karşılaşabileceğimiz istenmeyen bir olaydır. Eğer iş yerinizde, arkadaşlarınızla konuşuyorken bu durumla karşılaştı iseniz yalnız değilsiniz. Çalışmalar erişkin bireylerin yaklaşık %15’inin bu dertten mustarip olduğunu %50’sinin ise hayatının herhangi bir döneminde kötü ağız kokusuna sahip olduğunu göstermiştir.
Kötü ağız kokusuna neden olabilecek pek çok etken vardır. Bu faktörlerden bazıları problem teşkil etmezken bazıları ise daha ciddi problemlerin bir işareti olabilmektedir. Ağız kokusu vakalarının yaklaşık olarak %85’inin kaynağı ağız ortamıdır.
BAKTERİLER
Ağız kokusu, doğal olarak ağız içerisinde yaşamakta olan yüzlerce tür bakteriye bağlı meydana gelebilmektedir. Ağız ortamı bu bakterilerin yaşaması ve çoğalması için doğal bir yuva görevi görmektedir. Ağız ortamına besinlerin girmesi ile beraber bakteriler bu besinler ile beslenmektedir ve kötü kokulu artık bir ürün ortaya çıkarmaktadır.
KURU AĞIZ
Bazı durumlarda vücut tarafından yeterince tükürük salgılanmamaktadır. Tükürük ağız ortamını 24 saat boyunca yıkandığından dolayı önemlidir. Şayet yeterli bir tükürük salgılanması olmuyorsa ağız ortamı yeterince temizlenemeyecektir. Kuru ağız bazı ilaçların yan etkisi (antikolinerjik, antihistaminik ve diüretik ilaçlar), tükürük bezi problemleri veya ağız solunumu yapılmasına bağlı olarak da gelişebilmektedir. Diyabet, Sjögren sendromu, stresli yaşam, depresyon ve alkol bağımlılığı da kserostomi dediğimiz az tükürük salgılanmasına neden olabilmektedir.
DİŞ ETİ HASTALIKLARI
Süreklilik arz eden ve ağız içerisinde kötü tat bırakan kötü nefes ileri düzeyde diş eti problemlerinin uyarıcı bir işareti olabilir.
YİYECEKLER
Sarımsak, soğan kahve vb. Kötü nefese neden olan yiyeceklerin listesi uzundur ve nefes verme ile beraber bu yiyeceklerin kokusu dışarıya verilmektedir.
SİGARA ve TÜTÜN ÜRÜNLERİ
Sigara dişlerde lekelenmeye neden olmakta, kötü koku yaymakta ve sağlık problemlerine neden olmaktadır. Bu tütün ürünleri, damak tadını bozmakta ve diş etlerine zarar vermektedir. Tütün ürünlerini kullanan kişilerde diş eti problemlerine daha fazla rastlanmaktadır. Sigara kullanımı koku alma duyusunu da etkilediğinden dolayı, sigara kullananlar kendilerinde kötü nefes olduklarından haberleri olmamaktadır.
TIBBİ DURUMLAR
Ağız enfeksiyonları kötü kokuya neden olmaktadır. Fakat diş hekiminin detaylı muayenesi sonucunda ağız içerisinde bir problem görülmüyorsa ve düzenli olarak dişlerinizi fırçalıyorsanız ve diş ipi kullanıyorsanız kötü nefesin kaynağı vücudun diğer bölgelerindeki problemlerin bir sonucu olabilir. Bu problemler; mide bağırsak sistemi hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları, sinüs iltihapları, gastrik reflü, diyabet, karaciğer veya böbrek hastalıkları vb. Bu durumlarda tıp doktorlarına muayene olmanız gerekmektedir.
KÖTÜ AĞIZ KOKUSUNU NASIL ÖNLEYEBİLİRİM?
DİŞ FIRÇALAMA VE DİŞ İPİ KULLANIMI
Kötü ağız kokusuna neden olan bakterileri uzaklaştırmak için dişlerinizi günde iki kere fırçalayınız ve diş ipi kullanınız.
DİLİNİZİ DE FIRÇALAYIN
Ağız ve diş bakımınızı yapıyorken dilinizi de temizlemeyi unutmayın. Dilinizi dışarı çıkarın ve bakın, beyaz veya kahverengi katlanmalar göreceksiniz. Bu bölgeler bakterilerin en fazla yerleştikleri bölgeler olabilmektedir. Buraları temizlemek için bir diş fırçası veya daha etkili olan dil temizleyici kullanın.
GARGARALAR
Eczanelerden veya marketlerden temin edebileceğiniz ağız gargaraları bakterileri öldürmekte veya nötralize etmekte ve geçici olarak kötü ağız kokusunu maskelemektedir. Fakat bu geçici bir çözümdür.
TAKMA DİŞLERİNİZİ TEMİZLEYİN
Şayet hareketli bir protez diş kullanıyorsanız, geceleri ağızdan çıkarın ve onları sabaha kadar suyun içerisinde bekletin ve sık sık temizleyin.
TÜKÜRÜK MİKTARINI ARTIRIN
Ağızınızda daha fazla tükürük salgılanması için havuç veya elma gibi daha fazla çiğneme ihtiyacı olan besinleri tüketin. Şekersiz çikletler çiğnemek de daha fazla tükürük salgılanmasını sağlayacaktır. Diş hekiminiz yapay tükürükler de önerebilir.
SİGARA KULLANIMINI BIRAKIN
Bu kötü alışkanlığı bırakmak birçok açıdan sizin vücut sağlığınıza faydaları olacaktır. Sadece daha iyi bir nefese sahip olmayacaksınız aynı zamanda yaşam kalitenizin de yükseldiğini göreceksiniz.
DÜZENLİ OLARAK DİŞ HEKİMİ MUAYENESİ OLUN
Eğer kötü ağız kokusunun nedenleri hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız diş hekiminize gitmeniz ve muayene olmanız gerekmektedir. Düzenli kontroller ile diş eti hastalıkları veya kuru ağız gibi herhangi bir problemin tespiti olası olacak ve bunların daha ciddi problemlere neden olmadan tedavisi yapılacaktır. Eğer diş hekiminiz dişlerin ve çevre dokuların sağlıklı olduğunu belirlerse, sizi aile hekiminize yönlendirecektir.
KÖTÜ AĞIZ KOKUSU ÖNLEMEK İÇİN NE YAPABİLİRİM?
1.Kötü ağız kokusunu şunları yaparak azaltabilir veya önleyebilirsiniz:
2.İyi bir oral hijyen sağlayın. Yiyecek artıklarını ve bakteri plağını uzaklaştırmak için dişlerinizi günde en az iki defa floridli diş macunları ile fırçalayın. Yemeklerden sonra dişlerinizi fırçalayın (okulda veya iş yerinde öğle yemeğinden sonra dişleri fırçalamak için diş fırçası bulundurun). Dilinizi de fırçalamayı unutmayın. Diş fırçalarınızı 2-3 ayda bir yenileyin. Dişlerinizin arasındaki bakteri plağı ve yemek artıklarını uzaklaştırmak için diş ipi veya ara yüz fırçalarını günde bir kez kullanın. Antibakteriyel bir ağız gargarası ile günde iki kez ağzınızı çalkalayın. Takma dişler geceleri ağızdan çıkarılmalı ve sık sık temizlenmelidir.
3.Senede en az iki kez düzenli olarak diş hekimi muayenesi yaptırın. Dişlerinizin ve çevre dokuların muayenesi ile diş etlerinde veya başka herhangi bir problem olup olmadığı tespit edilecek ve gerekli tedaviler uygulanacaktır.
4.Sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanmayı bırakın.
5.Bol su tüketin. Bu dişlerinizi nemli tutacaktır. Şekersiz çikletler tükürük salınımını artıracaktır.
6.Günlük olarak tükettiğiniz gıdaların listesini tutun. Şayet bu gıdaların ağız kokusuna neden olabileceğini düşünüyorsanız değerlendirmesi için bu listeyi diş hekimine veriniz. Benzer şekilde kullandığınız ilaçların da listesini çıkarın. Bazı ilaçlar ağız kokusu oluşturmada önemli rol oynamaktadır.
KÖTÜ AĞIZ KOKUSUNU KİM TEDAVİ ETMEKTEDİR?
Çoğu vakada diş hekiminiz kötü ağız kokusunu tedavi edebilmektedir. Eğer diş hekiminiz ağzınınız sağlıklı olduğunu ve kötü nefesin ağız içi kaynaklı olmadığını belirlemişse, aile hekiminize veya bir uzman doktora etkenin tespiti ve tedavi planı için başvurabilirsiniz. Eğer koku diş eti hastalığından kaynaklı ise diş hekiminiz ya kendisi tedavi edecektir veya bir diş eti hastalıkları uzmanına yani periodontologa yönlendirecektir.
KÖTÜ KOKUYU GİDERMEK İÇİN HANGİ ÜRÜNLERİ KULLANABİLİRİM?
Bir antiseptik ağız gargarası kötü kokuya neden olan bakterileri öldürmek için size yardımcı olacaktır. Hangi ürünün sizin için daha iyi olduğunu diş hekiminize sorunuz.